DERSİM – Türkiye’de 14 Mayıs’taki tarihi seçime sadece bir ay kaldı. Depremin gölgesinde başlayan kampanya süreci önceki seçimlerin aksine daha az renkli görünse de birçok şehrin sokaklarında gündemi belirleyecek sandıklar açılıyor. . Geçmişten bu yana Türkiye’de muhalefetin kalesi olarak nitelendirilen ve Türkiye solunun sesinin en gür çıktığı şehirlerden biri olan Dersim’in nabzını tuttuk. AK Parti’nin yıllardır Türkiye genelinde aldığı oy sayısına bile yaklaşamadığı Dersim’in bir diğer özelliği de Cumhurbaşkanlığı tezi olan Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun memleketi olması. ırk.
TEKLİ KOLTUK İÇİN BİRE BİRE
Bir önceki seçimde mecliste iki sandalye ile temsil edilen Dersim’in milletvekili sayısı, nüfusun azalması nedeniyle 1’e geriledi. CHP ve HDP’nin yıllardır güçlü olduğu kentte bu, milletvekilliği için kıyasıya bir yarıştır. Bu seçimde Meclis’te iki erkek milletvekili ile temsil edilen Dersim, iki kadın milletvekili arasındaki yarışa tanık olacak.
27’nci CHP’nin Dersim Milletvekili Polat Şaroğlu listeden çıkarılırken, CHP’nin milletvekili adayı kentte 20 yıldır günlük yayın yapan Tunceli Emek Gazetesi’nin sahibi Hüsniye Karakoyun oldu. Eski Dersim Belediyesi Sosyal Politikalar Müdürü Ayten Kordu, Yeşil Sol Parti listelerinden aday gösterildi. HDP 27. Dönem Milletvekili Alican Önlü de iki dönem kuralı nedeniyle aday gösterilmedi. AK Parti’nin adayı Türkiye Rafting Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi ve iş insanı Hakan Özer olurken, YETER Partisi’nde genç aday Rozan Ali Fayik ve MHP’den Nilgün Dalkılıç yarışacak.
Seyit Dilek MeydanıGÜNDEM BİR İŞSİZLİK VE GÖÇ
Yıllardır insanların göç ettiği ve insanların ekonomik sıkıntıların gölgesinde yaşadığı Dersim’de sokaktaki bir numaralı gündem işsizlik. Herkesin Türkiye’nin yakın tarihi ve güncel gelişmeleri hakkında açık açık konuştuğu kent ise yıllardır çevreci çalışmaların merkezinde yer alıyor. Kutsal sayılan dağ keçisi ve diğer yaban hayvanlarının avlanmasına karşı çıkan Dersim halkının çevreci çabaları bununla da bitmiyor. Kentin ortasından geçen Munzur Nehri’nin devamında yapılması planlanan HES, baraj ve madenlere de güçlü bir muhalefet var.
KILIÇDAROĞLU’DA ANLAŞMA, ADAYLARA İTİRAZ
Bu şartlar altında Millet İttifakı’nın Dersim’de seçime giden cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’na büyük bir destek görülüyor. CHP’lilerin yanı sıra Yeşil Sol Parti’ye oy vereceğini söyleyenlerin neredeyse tamamı Kılıçdaroğlu’nun ismi konusunda hemfikir görünüyor. Bu durum milletvekilliği seçimlerinde benzer değildir. Hem CHP’nin hem de Yeşil Sol Parti’nin adaylarının belirlenmesine yönelik, yarışı tek kişinin kazanacağı kentte güçlü bir itiraz var. Kadın aday olmanın övgüsünün yanı sıra adayların partilerin teşkilatları yerine genel merkezlerinden seçilmesine de itirazlar var. Gün boyunca şiddetli yağışların ve puslu havanın gökyüzünü sardığı kentte seçimde yoğun bir rekabet yaşanacak gibi görünüyor.
.
‘ESAS ÇATIŞMA İKİ TARAF ARASINDA OLACAK’
Yıllarca Dersim’de gazetecilik yapan ve yaptığı haberler nedeniyle kararlı olduğunu belirterek arıcılığa ve taksiciliğe yönelen Serhat Boztaş’a göre Dersim’in en büyük sorunu göç ve şehri terk eden gençler. Bunun temel sebebinin işsizlik ve güvenlik politikaları olduğunu belirten Boztaş, “Buradan belli bir nesil geçti” dedi. Dersim halkının en çok yıllardır devam eden siyasi sistemin değişmesini istediğini belirten Boztaş, “Kılıçdaroğlu’nun seçilme ihtimali büyük heyecan yarattı ama seçim havasında olduğumuzu söyleyemeyiz. … İnsanların endişeleri, sorunları, başka ekonomik korkuları var.”
Kentin cumhurbaşkanı adayı Kılıçdaroğlu’na büyük ölçüde destek verdiğini, CHP ve Yeşil Sol Parti’nin milletvekili adaylarında örnek bir tavır gözlemlenmediğini söyleyen Boztaş’a göre, bu iki partinin taşra teşkilatlarından aday çıkarılmaması partiler tepki ve kaos yarattı. Kendi seçmeninin CHP ve Yeşil Sol Parti adaylarını tanımadığını belirten Boztaş, “Asıl çekişme bu iki parti arasında olacaktır. Adaylar Dersim halkının yanında pek rahat durmadı ama sandık günü geldiğinde halk bu iki isimden birine yönelecek.
Serhat Boztaş‘DEMOKRASİ ACİL BİR SORUN’
Dersim Barosu eski Başkanı ve halen çevre davalarında avukatlık yapan Özgür Ulaş Kaplan’a göre, kentin ekolojisine yönelik tehditler yıllar içinde arttı ve devam ediyor. Kentte yapılması planlanan ve doğayı tehdit ettiği söylenen baraj ve madenlere karşı hukuki çalışmalarını sürdüren Kaplan’a göre, sorunlar sadece çevre ile sınırlı değil. Dersim halkının büyük bir demokrasi ve özgürlük talebi olduğunu ifade eden Kaplan, “Çoğulcu, demokratik, azınlıkların haklarının tanındığı, tek kişinin hakkının verilmediği çağdaş bir devlet talebimiz var. yönetimi var. Türkiye genelinde yaşanan sorunlar Dersim’in de sorunlarıdır. Tüm olumsuzluklar Dersim’e yansımış, Dersim de ülkedeki olumsuzluklardan nasibini almıştır. Demokrasi acil bir sorundur ve ülkenin demokratikleşmesi gerekiyor” dedi.
Avukat Özgür Ulaş Kaplan
‘GÜZEL ŞEYLER OLACAĞINA İNANIYORUM’
Dersim’in ara sokaklarında seçim havası hissedilmezken, halkla yapılan sohbetlerin tamamı yaşanan sorunların analizini önerme şeklinde ilerliyor. Munzur Nehri’nin kenarından kentin yukarı kesimlerine kadar, gerçek azalan nüfusun etkisi, kullanılmayan konutların bolluğu ve şehrin yazın Avrupa’dan gelenlerle hareketlenmesiyle ilgili cümleler duyuluyor.
Eşi ve çocukları işsiz olan ve çocuklarının yurt dışına çıkmak için fırsat kolladığı ev hanımı Ayşe Kazan’a göre, geçim pahalılığı onları dayanılmaz ve yaşayamaz hale getirdi. Kılıçdaroğlu’nun seçimi kazanacağını ve ülkede çok şeyin değişeceğini ifade eden Kazan, “Artık çocuklarıma bir şey veremediğim için mutlu değilim. Bir kilo domates 20 liraya çıktı, böyle hayat olur mu? Kimse kalmadı, herkes kaçtı. Bu seçimde bir değişiklik olmazsa çok kötü olacak. Ben çok umutluyum, yüzde yüz. Güzel şeyler olacağına inanıyorum, bakalım” dedi.
Ayşe Kazan
‘TÜRKİYE’NİN TEK ADIM DİKTATÖRÜNDEN KURULMASI GEREKİYOR’
Kendisini CHP seçmeni olarak tanıtan ancak adaylık sürecindeki itirazları nedeniyle milletvekilliğini kazanamayacaklarını düşündüğünü belirten Yaşar Kemal Moğultay’a göre Dersim’de değişen bir şey olmayacak. “Dersim’in beklediği bu tek adam rejiminden kurtulmaktır. Başka bir Tunceli’ye verecek bir şeyleri olmadığını, şimdiye kadar vermediklerini, bundan sonra da vermeyeceklerini söyleyen Moğultay, seçimle ilgili öngörülerini şu sözlerle aktardı:
“Dersim geneli Kılıçdaroğlu’nun adaylığına bakıyor. Türkiye’nin tek adam diktatörlüğünden kurtulması lazım, inşallah çıkar. Ben CHP’liyim ama CHP’nin adayı güçlü değil. HDP bir niyet partisi, biz de Sosyal demokrat bir parti, onlar için farketmez ve Dersim’de seçime gireceklerini düşünüyorum.
Yaşar Kemal Moğoltay
‘İNCE’YE OY VERdik, CHP’YE TEŞEKKÜR EDERİZ’
Kahvede sohbet ettiğimiz Hıdır Ağum’a göre Dersim’de cumhurbaşkanlığı seçimi şimdiden belli ama milletvekilliği için büyük bir yarış olacak. Muharrem İnce’nin cumhurbaşkanı adaylığına tepki gösteren Ağum, “Seçimin ilk turda biteceğini düşünüyorum. CHP sayesinde Muharrem İnce’ye oy verdik. ‘Benim oyum 30, 40’a çıktı’ diyor ama bunlar hep CHP’nin oyu. Bu süre yüzde 2-3 sürecek. CHP’nin oyları bölünecek ama Kılıçdaroğlu elinden kayıp gidecek” dedi.
Hıdır Ağum“ÇOK ŞEY VERİLDİ AMA GELECEĞİME İLİŞKİN HİÇBİR ŞEY YOK”
Depremin ardından hayatında büyük bir kırılma yaşandığını, hayata eskisi gibi bakmadığını söyleyen esnaf Bedriye Topaç’ın aktardığına göre, Dersim deprem bölgesine yakın olmasına rağmen gerekli önlemlerin alınmadı. , insan hayatının bedeli yoktur. Seçim hazırlıklarının yapıldığı bir dönemde oy kullanmayı düşünmediğini belirten Topaç, “Birey olarak bunu bekliyordum. Sizde olmayabilir ama kimse çıkıp da halktan özür dilemedi. Ulaşamadık, gücümüz sınırlıydı demedi. Bu yüzden oy vermek istemiyorum. Depremin etkisi insanlara ve siyasete bakışımı değiştirdi. Çok şey vaat edildi, ama geleceğim hakkında hiçbir şey yok. Artık vaatler üzerinde çalışmıyor ve pratik gerektiriyor. Deprem bölgesindeyiz ve uygulamada neler yapılıyor?” diye sordu.
Bedriye Topaç
‘CANIMIZ ERDOĞAN İÇİN’
Dersim halkının yaşadığı sıkıntıların gölgesinde başlayan seçim çalışmalarının ilk durağı AK Parti oldu. AK Parti il başkanlığı döneminde yaptığımız konuşmalardaki ortak cümle “Belki kazanamayız ama buradan çıkan her maçta bir değer vardır” oldu. “Erdoğan için canımızı feda ederiz”, “Bunlar olursa felakete gider”, “Başkanla devam” cümlelerinin duyulduğu il binasında, sorunlara ilişkin tek bir cümle kaydedilmedi. ülkenin ve şehrin.
.
‘KILIÇDAROĞLU’NUN BAŞBAKANLIĞINDA AKP’LİLER DE MEMNUN OLACAK’
Yıllarca Fransız Dili ve Edebiyatı öğretmeni olarak çalışan ve daha sonra Dersim’de bir gazete kuran Hüsniye Karakoyun, ağabeyi Haşim Karakoyun’u bir ay önce kaybetti. Alkollü olduğu öğrenilen bir sürücünün çarpması sonucu hayatını kaybeden ağabeyi için çağrı yapan Karakoyun, Dersim’de 14 aday arasından sürpriz bir şekilde CHP’nin adayı oldu.
Kentin ekonomiden tarıma, hayvancılıktan ekolojik yıkıma kadar birçok sorunu olduğunu söyleyen Karakoyun’a göre Türkiye, tarihinin en kritik seçimini yaşayacak. 15 Mayıs’ta Türkiye’de bir dönüm noktasına tanık olacağız, 14 Mayıs’ta sandık başına giderken Türkiye kabuğunu değiştirecek” dedi.
CHP Dersim Milletvekili adayı Hüsniye KarakoyunAdaletin tarafsızlığına inanmadıklarını ve inanç duygusunun yerle bir edildiğini belirten Karakoyun, bunun değişeceğini belirterek, “Bu ülkenin umudu Kılıçdaroğlu büyük bir coşkuyla geliyor. AK Partililer sevinecek. Kılıçdaroğlu’nun başkanlığında ‘Keşke daha önce gelseydi’ diyerek dua edecekler” dedi.
Tüm adayları ziyaret edeceğini söyleyen Karakoyun, “Tunceli’nin bu seçimi Türkiye’de bir çığır açacak, çok seviyeli geçecek. Moralimizi düşürmeden, rakibe belden aşağısı bel bağlamadan mücadele edeceğiz. Bu bahar gerçekten bahar olacak” dedi.
‘BU ÜLKE GERÇEKTEN FARKLILIKLARIYLA BARIŞACAK VE BUNLAR BİZİM SERVETİMİZ OLACAK’
Milletvekili seçilirse atacağı ilk adımları anlatan Karakoyun, 20 yıldır gazetecilik yaptığı için kentle ilgili büyük bir hafızası olduğunu söyledi. Kentin sorunlarını ve beklentilerini çok iyi bildiğini belirten Karakoyun, başta doğa ve ekonomi olmak üzere birçok projesinin hazır olduğunu söyledi. Karakoyun, kutsal dağ keçilerinin ihalelerle avlandığını, kadın işsizliğinin baş gösterdiğini, göçlerinin kısıtlanması gerektiğini söyledi.
“Türkiye’nin akademik ve adalet yapısına bakın, Tunceli’den iyi bir yere getirilen birini gördünüz mü? Çok uğraşsa bile onu bir yerlerde frenleyen bir sistem vardır. Farklılıklarımız zenginliğimizdir. İlk kez Tuncelili olan Cumhurbaşkanımız cumhurbaşkanı olduğunda bu ülke gerçekten farklılıklarıyla barışacak ve bunlar bizim zenginliğimiz olacak. O zaman artık dışlanmayacağız.”
.
‘HALKIMIZA HİZMET ETMEK ONURLUDUR’
Yeşil Sol Parti’nin Dersim Milletvekili adayı Ayten Kordu, partisinin seçim bürosunu coşkulu bir kalabalıkla açtı. Seçimin startını veren Kordu, kadınların emeğini güçlü bir biçimde Meclis’e taşıyacaklarını söyledi. Dersim halkının her zaman “yok sayıldığını” ve kentte asimilasyon politikalarının sürdürüldüğünü belirten Kordu, “Önemli bir mücadele var. Bu mücadele daha da büyüyecek. Burada Emek ve Özgürlük yanlısı seçimlere gidiyoruz. İttifak.Bu seçimler bizim için önemli çünkü üçüncü yol dediğimiz demokratik cumhuriyetin inşası ancak farklılıkların bir arada anayasal güvence altına alınmasıyla gerçekleşebilir.Dersim halkıyla birlikte bu çabayı göstereceğiz. Yeni değil, mücadelenin içindeydim, burada halkıma hizmet etmek de bana gurur ve onur veriyor.”
Kordu, seçimde bileşenlerle hareket edeceklerini, çabalarının seçimle sınırlı kalmayacağını, sonrasında da devam edeceklerini belirtti. Tüm bu sıkıntıları Türkiye halkları için en güçlü şekilde temsil edeceğiz. Mücadele etmek kolay olmadı, bundan sonra da kolay olmayacak, hep birlikte mücadele edeceğiz. Kimliği ve inancı hiçe sayılanların başta İstanbul Sözleşmesi olmak üzere tüm haklarını geri alacağız. Biz buradaydık, buradayız ve burada olacağız. Kendi topraklarımda hizmet etmek benim için bir onurdur.”
Yeşil Sol Parti Dersim Milletvekili Adayı Ayten Kordu
İYİ PARTİ FAİK: MUNZUR’UN MOTOR SUYU’NDA GÖRÜŞMEYE ADAYIM
CHP ve İYİ Parti birçok ilde kurduğu ittifakı Dersim’de de kuramadı ve İYİ Parti’nin adayı Rozan Ali Fayık oldu. Kentte “genç aday” olarak anılan Fayik, Meral Akşener’in “Yanımda gençler olmadan bu yolu yürümem” dediği için genç yaşta İYİ Parti’de yer aldığını söyledi. Fayik, “‘Saraylarda değil, Munzur’un engin sularında ocak sofrasında buluşalım’ demek için memleketim Tunceli’den milletvekili adayı oldum” diyen Fayik, kentin en büyük sorununun işsizlik olduğunu belirterek, çözmeye çalışacağını söyledi ve şöyle devam etti:
“Tunceli bugüne kadar istenilen düzeye getirilememiş, sorunlarıyla baş başa bırakılmış bir şehir. Ben bu sorunları dile getirmek ve çözmek için, alışılmışın dışına çıkmak için, gençlerin işsizlik yüzünden Tunceli’den ayrılmaması için, Munzur’un kaderini değiştirmek için adayım.”
Güzel Parti Dersim Milletvekili Adayı Rozan Ali FayıkÖNCEKİ SEÇİMLERDE TABLO NE OLDU?
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin oylandığı 2017 Cumhurbaşkanlığı referandumunda il bazında ‘hayır’ oranının en yüksek olduğu il yüzde 80,4 ile Dersim oldu.
2018 Genel Seçimlerinde CHP’nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce oyların yüzde 58,1’ini alırken, eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş yüzde 21,1 oy aldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yüzde 18,7’de kaldığı kentte milletvekili seçimlerinde daha istikrarlı bir tablo ortaya çıktı. HDP yüzde 51 oyla birinci parti olurken, CHP yüzde 26.3 oyla ikinci oldu. Her iki parti de birer milletvekili ile Meclis’te temsil edilirken, AK Parti ile MHP’nin oluşturduğu Cumhur İttifakı oyların sadece 1/5’ini alarak yüzde 20,4’te kaldı.
Stratejik oyların her zaman dikkat çektiği Dersim’de 2019’da yapılan belediye başkanlığı seçimlerinde, 2018 genel seçimlerinden farklı bir tablo ortaya çıktı. Türkiye’nin ‘Komünist Cumhurbaşkanı’ sözleriyle tanıdığı Ovacık Belediye Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu, Türkiye Komünist Partisi’nden aday oldu ve yüzde 32,77 oyla belediye başkanlığına seçildi. HDP’nin adayı Nurşat Yeşil yüzde 28,21 oyla ikinci olurken, CHP’nin adayı Yusuf Kenan yüzde 20,59 oyla yarışı üçüncü sırada tamamladı.
