Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Baş Uzmanı İsa Karakaş, 7 milyondan fazla çalışanı ilgilendiren taban fiyatta olası artış oranlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Karakaş, “6 aylık enflasyona ek olarak yüzde 10’luk refah payı ile asgari ücret 17 bin lira olabilir.”
2024’e sayılı günler kalırken milyonlarca kişi belirlenecek minimum fiyata odaklanıyor. Ülkede 7 milyondan fazla insanı ve dolaylı olarak hemen hemen her vatandaşı ilgilendiren yeni asgari fiyata ilişkin süreç, Asgari Fiyat Tespit Komisyonu’nun Aralık ayında yapacağı toplantıyla başlayacak. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 2023 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 58’den yüzde 65’e, 2024 yıl sonu için de yüzde 33’ten yüzde 36’ya yükseltmesinin ardından yeni asgari fiyat beklentileri de arttı. Öte yandan temmuz, ağustos ve eylül aylarını kapsayan 3 aylık dönemde enflasyon yüzde 29,41 olurken, 6 aylık enflasyon beklentisi yüzde 37 ile 40 arasında değişiyor.
MERKEZ BANKASI YIL SONU ENFLASYON BEKLENTİSİNİ YÜZDE 65’E YÜKSELTTİ
SGK Baş Uzmanı İsa Karakaş, açıklanan enflasyon oranları doğrultusunda asgari ücret tutarını işçi ve işveren açısından değerlendirdi. Ekim ayı enflasyon oranlarını değerlendiren Karakaş, enflasyonun yüzde 29,40 olarak açıklandığını hatırlatarak, asgari ücrette mutlaka yüzde 29,40’ın üzerinde bir artış olacağını belirtti. Orta Vadeli Program’da yıl sonu enflasyon oranının yüzde 65 olduğunu, Merkez Bankası’nın beklentisini yüzde 58’den yüzde 65’e çıkardığını belirten Karakaş, anket sonuçlarında en yüksek beklentinin yüzde 68’e kadar çıktığını belirtti.
“YÜZDE 10 REFAH PAYI İLE BAZ FİYATI 17 BİN LİRA OLABİLİR”
Geçen yılın aynı döneminde enflasyonun yüzde 15,4 olarak açıklandığını ancak ücret artışının yüzde 54,66 olarak yapıldığını ve bu doğrultuda yüzde 39,26 refah payının da eklendiğini vurgulayan Karakaş, “6 aylık enflasyon beklentisi değişecek” yüzde 37,75 ile yüzde 40 arasında.” “Bu açıdan bakıldığında hükümetin geçim endekslerini ve en az yüzde 10 sosyal yardım payına sahip çalışanların durumunu dikkate alacağını hesaplarsak, geçen yıla göre sadece 10 puan bile artsa baz, Fiyatı 17 bin lira civarına ulaşabilir” dedi.
“MİNİMUM FİYAT BRÜT 20 BİN LİRA OLABİLİR SÖYLEYEBİLİRİZ”
Karakaş, “Yıl sonuna kadar asgari ücretin brüt 20 bin lira olabileceğini söyleyebiliriz. Bu 20 bin liradan personel payı olarak yüzde 14 SGK payı ve yüzde 1 işsizlik sigortası payını çıkardığımızda, şu rakama ulaşabiliyoruz” dedi: Bunun 17 bin liraya tekabül edeceğini söylüyorlar, patronlar açısından baktığımızda 20 bin liranın üzerindedir.” “Bunun bir teşvik olduğunu görüyoruz. Yükümlülüklerini yerine getiren tüm işverenlere SGK işveren payından yüzde 5 indirim verildiği dikkate alındığında işveren maliyeti 23 bin 500 lira olarak tahmin edilebilir” dedi.
“MİNİMUM FİYATIN PATRON MALİYETİ 22 BİN 500 LİRA OLACAK”
Ancak bu 23 bin 500 liranın tamamının işverenin cebinden çıkmayacağını söyleyen Karakaş, şöyle devam etti: “Devlet 2016’dan bu yana patronlara ayrı bir taban fiyat desteği veriyor. Asgari fiyat desteğinin de olacağını varsayalım. Ocak 2024 itibarıyla en az bin lira olan taban fiyatın işverene maliyeti 22 bin 500 lira olacak.” “Brüt taban fiyatın 20 bin lira, çalışanın cebine girecek net taban fiyatının ise en az 17 bin lira olacağını söyleyebiliriz.”
VATANDAŞIN BEKLENTİSİNİ 15 BİN LİRA ÜZERİNDE
Vatandaşların asgari ücret beklentisi 15 bin liranın üzerindeydi. Konuyla ilgili konuşan Can Öner isimli vatandaş, “2024 yılı baz fiyat beklentim 15 bin ile 17 bin lira arasında. Artan fiyatlarla birlikte bu rakamların çalışanlar açısından iyi olacağına inanıyorum.”
Bir diğer vatandaş Bahattin Kalay ise, “Hem konut kirası hem de yaşam maliyeti açısından zor günler yaşıyoruz. Patronlarımızdan ve bu konuyla ilgilenen tüm kurum ve kuruluşlardan anlayış bekliyoruz. Gönlümüz 18 bin lira” ve yukarıda.”
MİNİMUM FİYAT ARTIŞ SENARYOLARI
Yüzde 30’luk artış durumunda asgari fiyat 3 bin 420 lira artarak 14 bin 822 lira olacak. Yüzde 35’lik artış durumunda taban fiyat 3 bin 990 lira artarak 15 bin 392 lira olacak. Taban fiyat artışının yüzde 40 olması durumunda maaş 4 bin 560 lira artarak 15 bin 962 liraya çıkacak. Taban fiyat artışının yüzde 45 olması durumunda maaş 5 bin 130 lira artarak 16 bin 534 liraya çıkacak. Asgari ücretteki artışın yüzde 50 olması durumunda maaş 5 bin 701 lira artarak 17 bin 103 liraya çıkacak.
